آیا هنوز هم از «۱۲۳۴۵۶» یا سال تولدتان به عنوان رمز عبور استفاده می‌کنید؟ وقتش رسیده این کار را کنار بگذارید. استفاده از رمزهای عبور ضعیف و رایج، یکی از دلایل اصلی هک شدن شماست. خوشبختانه، با انجام چند قدم ساده می‌توانید امنیت رمزهای عبورتان را تا حد زیادی افزایش دهید.
۱. مشکل را بپذیرید
اولین گام برای بهبود امنیت رمز عبور، پذیرفتن این واقعیت است که عادت‌های فعلی‌تان ممکن است ایمن نباشند. اما چطور این موضوع را تشخیص دهید؟ برخی نشانه‌های واضح وجود دارند که نشان می‌دهند شما در زمینه امنیت رمز عبور مشکل دارید، مثل:
- استفاده از یک رمز برای چند حساب مختلف
- نوشتن رمزها در یک دفترچه
- استفاده از اطلاعات شخصی در رمز عبور
- انتخاب رمزهایی که به راحتی به خاطر سپرده می‌شوند
اگر هر کدام از این موارد در مورد شما صدق می‌کند، عادت‌های فعلی‌تان امنیت شما را به خطر می‌اندازد. حالا که مشکل را شناسایی کرده‌اید، وقت آن رسیده رمزهای عبور قوی‌تر و امن‌تری انتخاب کنید.
۲. از یک مدیر رمز عبور استفاده کنید
بعد از اینکه مشکل را پذیرفتید، گام بعدی این است که بگذارید تکنولوژی کار سخت را برایتان انجام دهد. ما دیگر در دوران ابتدایی اینترنت نیستیم که فقط چند حساب کاربری داشته باشیم؛ احتمالاً شما هم حالا ده‌ها حساب آنلاین دارید، و در این شرایط داشتن یک مدیر رمز عبور برای مدیریت همه آن رمزهای متفاوت ضروری است.
به‌طور خلاصه، مدیر رمز عبور یک برنامه است که تمام اطلاعات ورود شما را در یک گاوصندوق رمزنگاری‌شده و امن ذخیره می‌کند. این ابزار راهی راحت‌تر و ایمن‌تر برای نگهداری و ساخت رمزهای عبور قدرتمند ارائه می‌دهد.
مدیر رمز عبور تبدیل به محل مرکزی‌ای می‌شود که رمز تمام حساب‌های شما در آن ذخیره می‌شود. افزون بر این، مدیرهای رمز مدرن قابلیت ساخت رمزهای پیچیده و قوی را دارند و حتی امکاناتی مثل اشتراک‌گذاری امن رمز را هم ارائه می‌دهند.
با این توضیحات، تعداد زیادی مدیر رمز عبور خوب در دسترس هستند. برخی از گزینه‌های محبوب عبارتند از: Bitwarden، Dashlane، 1Password، NordPass و ProtonPass—که همگی ویژگی‌های ضروری و مهم مورد نیاز برای امنیت رمزهای شما را ارائه می‌کنند.
۳. مدیر رمز عبور خود را راه‌اندازی کنید
وقتی یک مدیر رمز عبور مناسب انتخاب کردید، وقت آن رسیده که آن را تنظیم و آماده استفاده کنید. اولین گام، ساختن یک رمز عبور اصلی (Master Password) قوی است. این رمزی است که با آن قفل مدیر رمز عبورتان را باز می‌کنید. این تنها رمزی است که باید به خاطر بسپارید، بنابراین آن را طولانی، منحصربه‌فرد و سخت برای حدس زدن بسازید—یعنی بدون استفاده از تاریخ تولد یا نام حیوان خانگی.
بهترین روش این است که از یک عبارت رمزی (Passphrase) استفاده کنید تا از اشتباهات رایج هنگام تنظیم رمز عبور اصلی جلوگیری کنید. عبارت رمزی، مجموعه‌ای از کلمات است که معمولاً از یک رمز معمولی طولانی‌تر است و برای احراز هویت استفاده می‌شود. یک جمله منحصربه‌فرد و به‌یادماندنی بسازید و سپس برخی حروف آن را با نمادهای خاص یا اعداد جایگزین کنید تا رمز قوی‌تری داشته باشید.
مثلاً:
1Lik3Sunshine$Over-Mountains42
یک عبارت رمزی طولانی، قابل یادآوری و متشکل از اعداد، نمادها، حروف بزرگ و کوچک است—یعنی دقیقاً چیزی که به آن نیاز دارید.
حتماً یک ایمیل بازیابی تنظیم کنید؛ این ایمیل در صورتی که رمز عبور اصلی (مستر پسورد) خود را فراموش کنید، به شما کمک می‌کند دوباره به حساب کاربری‌تان دسترسی پیدا کنید.
در مرحله‌ی بعد، برنامه‌های مدیر رمز عبور را روی دستگاه‌های خود نصب کنید. نسخه دسکتاپ و موبایل را نصب کرده و اگر برای مرورگر مورد علاقه‌تان افزونه‌ای وجود دارد، آن را هم اضافه کنید. این کار باعث می‌شود بتوانید به‌راحتی و با امنیت بالا به رمزهای خود در هر زمانی دسترسی داشته باشید.
۴. مهاجرت رمزهای عبور فعلی خود را آغاز کنید
بهترین مدیران رمز عبور ابزارهایی برای وارد کردن (import) رمزها از مرورگر یا سایر مدیران رمز عبور ارائه می‌دهند. با این حال، اگر از صفر شروع می‌کنید، باید رمزهای عبور فعلی خود را به‌صورت دستی وارد کنید.
اگر حساب‌های زیادی دارید، نیازی نیست همه را یک‌باره وارد کنید — می‌توانید هر روز چند حساب را منتقل کنید. بهترین روش این است که با مهم‌ترین حساب‌ها شروع کنید: ایمیل، بانک، شبکه‌های اجتماعی، سایت‌های خرید، و حساب‌های مرتبط با کار.
برای سایت‌های باقی‌مانده، می‌توانید اجازه دهید مدیر رمز عبور هنگام ورود یا ثبت‌نام در آن‌ها، اطلاعات ورودتان را به‌صورت خودکار ذخیره کند. با گذشت زمان، مدیر رمز عبور شما اطلاعات ورود همه حساب‌هایتان را ذخیره خواهد کرد. و زمانی که به این مرحله رسیدید، وقت خوبی است که از داده‌های خود نسخه پشتیبان (backup) تهیه کنید.
۵. فعال‌سازی ویژگی‌های امنیتی اضافی
اکنون که رمزهای عبور شما در یک مکان متمرکز — یعنی مدیر رمز عبور — ذخیره شده‌اند، قدم بعدی این است که امنیت این گاوصندوق رمز عبور را تقویت کنید. در ابتدا، احراز هویت دومرحله‌ای (2FA) را برای مدیر رمز عبور خود فعال کنید.
حتی اگر رمز اصلی شما فاش شود، 2FA یک لایه امنیتی اضافه برای محافظت از گاوصندوق شما فراهم می‌کند. برخی از مدیران رمز عبور همچنین این امکان را دارند که پیش از نمایش یک رمز عبور خاص، دوباره رمز اصلی را از شما بخواهند.
۶. حفظ عادت‌های امنیتی قوی
استفاده از مدیر رمز عبور برای ذخیره رمزها یک قدم بنیادی خوب است، اما این پایان کار نیست. از این به بعد، باید سیستمی برای حفظ امنیت گاوصندوق رمزها و خود رمزها داشته باشید.
این موارد شامل بررسی دوره‌ای رمزهای عبور (مثلاً هر سه ماه یک‌بار)، به‌روزرسانی رمزهای حساس هر سه یا چهار ماه، و آپدیت منظم برنامه مدیر رمز عبور می‌شود. برخی از مدیران رمز عبور، ابزار بررسی امنیت نیز ارائه می‌دهند (که با عنوان “سلامت گاوصندوق رمزها” شناخته می‌شود) و می‌توانند رمزهای ضعیف یا تکراری را شناسایی کنند. حتماً از این قابلیت استفاده کنید.
همچنین، باید از استفاده مجدد از رمز عبور خودداری کرده و از مدیر رمز عبور برای تولید رمزهای قوی و امن استفاده کنید.
